您的当前位置:首页正文

二年级上册国学经典诵读(黄河出版集团版本)

来源:一二三四网
第一单元 学习篇

rén zhī chū , xìng běn shàn。 xìng xiāng jìn, xí xiāng yuǎn。

人之初,性本善。性相近,习相 远。

gǒu bú jiào, xìng nǎi qiān。 jiào zhī dào, guì yǐ zhuān。

苟不教, 性乃迁。教之道, 贵以专。

xī mèng mǔ, zé lín chǔ。 zǐ bù xué, duàn jī zhù。

昔孟 母,择邻处。子不学, 断机杼。

dòu yān shān, yǒu yì fāng。 jiāo wǔ zǐ, míng jù yang。

窦燕山,有义方。 教五子, 名俱扬。

yǎng bú jiào, fù zhī guò。 jiào bù yán, shī zhī duò。

养不教,父之过。 教不严, 师之惰。

zǐ bù xué, fēi suǒ yí。 yòu bù xué, lǎo hé wéi

子不学, 非所宜。 幼不学,老何为。

yù bù zhuó, bù chéng qì。 rén bù xué, bù zhī yì。

玉不琢, 不成器。人不学, 不知义。

wéi rén zǐ, fāng shào shí。 qīn shī yǒu, xí lǐ yí

为人子,方少时。 亲师友, 习礼仪。

—1—

道德篇

xiāng jiǔ ling, néng wēn xí。 Xiào yú qīn, suǒ dāng zhí

香九龄,能温席。孝于亲, 所当执。

róng sì suì, néng ràng lí。 融四岁,能让梨。shǒu xiào tì, cì jiàn wén。 首孝悌,次见闻。yī ér shí, shí ér bǎi。 一而十,十而百。sān cái zhě, tiān dì rén。 三才者,天地人。sān gāng zhě, jūn chén yì。 三纲者,君臣义。

—2—

dì yú zhǎng, yí xiān zhī。

弟于长, 宜先知。

zhī mǒu shù, shí mǒu wén

知某数, 识某文。

bǎi ér qiān, qiān ér wàn

百而千,千而万。

sān guāng zhě, rì yuè xīng

三光者, 日月星。

fù zǐ qīn, fū fù shun。

父子亲, 夫妇顺。

第二单元

闲xián

居jū

初chū

夏xià

午wǔ

睡shuì

起qǐ

【北宋】y杨áng

万里

méi梅 子zi 留liú suān酸 ruǎn软 chǐ齿 牙yá

芭bā 蕉jiāo 分fēn 绿lǜ 与yǔ chuāng窗 shā

纱。 日rì cháng长 shuì睡 起qǐ 无wú qíng情 思sī

xiá闲n kàn看 儿ér tóng童 zhuō捉 柳liǔ huā花。

客kè zh中ōng 初chū 夏xià

【北宋】司sī

马光

四sì yuè月 qīng清 和hé 雨yǔ zhà乍 qíng

晴, nán南 shān山 dāng当 户hùzhuǎn转 分fēn míng

明。gèng更 wú无 柳liǔ 絮xù yīn因 fēng风 起qǐ

—3—

wéiyǒukuíhuāxiàngrìqīng

惟 有 葵 花 向日 倾。

有 约

yǒuyuē

—4—

【北宋】赵师秀xiù

huáng黄 méi梅 shí

时 节jié 家jiā 家jiā 雨yǔ

qīng青 cǎo草 chí池 táng塘 chù处 chù处 蛙wā

yǒu有 yuē约 不bù

来lái guò过 夜yè bàn

半,

xián闲 qiāo

敲 棋qí

子zǐ

luò落 dēng灯 huā

花 。

鄂è zh州ōu 南nán 楼lóu 书shū 事shì

【北宋】hu黄áng t庭íng ji坚ān

sì 顾gù shān山 guāng光 接jiē shuǐ水 guāng

光,píng凭 lán栏 shí

十 里li 芰jì 荷hé xiāng

香。

qīng清 fēng风 míng明 yuè月 无wú 人rén guǎn

管,

并 作 南 楼 一 味 凉。

bìngzuònánlóuyíwèiliáng

村cūn 晚wǎn

【南宋】雷震

cǎo草 mǎn满 chí池 táng塘 shuǐ水 mǎn满 p陂ō

shān山 xián衔 luò落 r日ì j浸ìn hán寒 y漪ī

mù牧 tóng童 guī归 q去ù héng横 niú牛 bèi

背,

duǎn短 d笛í w无ú qiāng腔 xìn信 kǒu口 chuī

吹。

五wǔ月yuè十shí九jiǔ日rì大dà雨yǔ

【明】刘基

fēng风 驱qū

急jí

雨yǔ

洒sǎ gāo高chéng

城,

yún云 压yā qīng轻 雷léi

yǐn

殷 地dì

shēng

声 。雨yǔ guò过 不bù 知zhī lóng龙 去qù chù

处,

—5—

一 池 草 色 万 蛙 鸣。

yīchícǎosèwànwāmíng

喜 晴

【南宋】范 成 大

chuāngjiānméishúluò

fànchéngdà

xǐqíng

窗 间 梅 熟 落 蒂,

墙 下 笋 成 出 林。

liányǔ

qiángxiàsǔnchéngchūlín

连 雨 不 知 春 去,

qíngfāngjiàoxiàshēn

bùzhīchūnqù

一 晴 方 觉 夏 深。

笠 翁 对 韵 · 三 江

李 渔

lìwēngduìyùnsānjiāng

奇对偶,只 对 双。大海 对长江。

金盘对玉盏,宝烛对银釭。 朱漆槛,碧纱窗。舞调对歌腔。

qíduìǒuzhīduìshuāngdàhǎiduìchángjiāng

jīnpánduìyùzhǎnbǎozhúduìyíngāng

zhūqīkǎnbìshāchuāngwǔdiàoduìgēqiāng

—6—

hànxīngtuīmǎwǔ

汉 兴 推 马 武,夏 谏 著 龙 逄。

sānzhùgāochéngzhòngdíjiàng

xiàjiànzhùlóngpáng

四收列国群王服,三 筑 高城众敌降。

kuàfèngdēngtái

sìshōulièguóqúnwángfú

跨 凤 登台,潇 洒 仙 姬 秦弄玉;

yīngxióngtiān

hànliúbāng

xiāosǎxiānjīqínnòngyù

zhǎnshédāngdào

斩 蛇 当 道,英 雄 天 子 汉刘邦。

第三单元

常识篇(一)

yuē chūn xià, yuē qiū dōng。 cǐ sì shí, yùn bù qióng。

曰春夏,曰秋冬。 此四时, 运不穷。

yuē nán běi, yuē xī dōng。 cǐ sì fāng, yìng hū zhōng

曰南北,曰西东。 此四方, 应乎中。

yuē shuǐ huǒ, mù jīn tǔ。 cǐ wǔ hang, běn hū shù。

曰水火,木金土。 此五行, 本乎数。

shí gān zhě, jiǎ zhì guǐ。 shí èr zhī, zǐ zhì hài。

十干者,甲至癸。 十二支, 子至亥。

yuē huáng dào, rì suǒ chán。 yuē chì dào, dāng zhōng quán。

曰黄道,日所躔。 曰赤道, 当中权。

chì dào xià, wēn nuǎn jí。 wǒ zhōng huá, zài dōng běi。

赤道下,温暖极。 我中华, 在东北。

hán yù jūn, shuāng lù gǎi。 yòu gāo yuán, zuǒ dà hǎi。

寒燠均,霜露改。 右高原, 左大海。

—7—

常识篇(二)

yuē jiāng hé, yuē huái jì。 cǐ sì dú, shuǐ zhī jì。

曰江河,曰淮济。 此四渎, 水之纪。

yuē dài huá, hāo héng héng。 cǐ wǔ yuè, shān zhī míng。

曰岱华,蒿恒衡。 此五岳, 山之名。

gǔ jiǔ zhōu, jīn gǎi zhì。 Chēng xíng shěng, sān shí wǔ。

古九州,今改制。 称行省, 三十五。

yuē shì nóng, yuē gōng shāng。 cǐ sì mín, guó zhī liáng。

曰士农,曰工商。 此四民, 国之良。

yuē rén yì, lǐ zhì xìn。 cǐ wǔ cháng, bù róng wěn。

曰仁义,礼智信。 此五常, 不容紊。

dì suǒ shēng, yǒu cǎo mù。 cǐ zhí wù, biàn shuǐ lù。

地所生,有草木。此植物,遍 水陆。

yǒu chóng yú, yǒu niǎo shòu。 cǐ dòng wù, néng fēi zǒu。

有虫鱼,有鸟兽。 此动物, 能飞走。

—8—

dào liáng shū, mài shǔ jì。 cǐ liù gǔ, rén suǒ shí。

稻梁菽,麦黍稷。 此六谷, 人所食。

mǎ niú yang, jī quǎn shǐ。 cǐ liù chù, rén suǒ sì。

马牛羊,鸡犬豕。 此六畜, 人所饲。

第四单元

秋 月

【北sò宋ng

】朱 熹xī

qīng

清 溪xī 流liú 过guò 碧bì shān山 头tóu

kōng空 shuǐ水 dèng澄 xiān

鲜 一yí

色sè

秋qiū

。 隔gé duàn断 hóng红 chén尘 三sān 十shí

里li

, 白bái 云yún hóng红 叶yè liǎng两 悠yōu

yōu

悠。

秋 夕

【唐】杜dù 牧mù

银yín zhú烛 秋qiū guāng光 lěng冷 huà画 pí屏ng

—9—

轻 罗 小 扇 扑 流 萤。

tiānjiē

qīngluóxiǎoshànpūliúyíng

天 阶 夜 色 凉 如 水,

zuòkànqiānniúzhīnǚxīng

yèsèliángrúshuǐ

坐 看 牵 牛 织 女 星。

—10—

hán

寒 夜yè

【南sò宋ng

】杜耒lěi

hán寒 夜yè

客kè 来lái 茶chá dāng当 酒jiǔ

zhú竹 炉lú tāng汤 沸fèi huǒ火 c初hū hóng

红。

xún寻 cháng常 一yī

yàng样 chuāng窗 qián前 yuè

月,才cái yǒu有 méi梅 huā花 biàn便 不bù tóng

同。

shu霜āng

【唐】李sh商āngy隐ǐn

chū初 wén闻 zhēng征 yàn雁 已yǐ

无wú chán

蝉, 百bǎi 尺chǐ 楼lóu 台tái shuǐ水 接jiē tiān

天。

qīng青 女nǚ 素sù

娥é 俱jù 耐nài lěng

冷,

yuèzhōng月 中 shuāng

霜 里li

dòu斗 chánjuān

婵 娟。

泊bó

秦qín

淮huái

táng

【唐】 杜 牧

yān烟 lóng笼 hán寒 shuǐ水 yuè月 lóng笼 shā

沙, 夜yè 泊bó 秦qín huái淮 近jìn 酒jiǔ

家jiā

shāng商 女nǚ 不bù 知zhī wáng亡 guó国 hèn

恨,

隔gé ji江āng yóu犹 chàng唱 hòu后 tí庭ng huā

花。

—11—

菊 花

【明】唐 寅

tángyín

gùyuánsānjìngtǔyōucóng

—12—故 园 三 径 吐 幽 丛, 一yī

夜yè xuán玄shuāng霜zhuì坠 碧bì kōng

空。

duō多 shǎo少 tiān天 涯yá wèi未 guī归 客kè, 尽jìn 借jiè 篱lí 落luò kàn看 秋qiū fēng

风。

曲池荷

【唐】卢lúzh照ào邻lín

浮fú xiāng香 绕rào 曲qǔ 岸àn

yuán圆 yǐng影 覆fù huá华 池chí

cháng常 kǒng恐 qiū秋 fēng风 zǎo

早,

piāo飘 lí零ng jūn君 不bù 知zhī

笠 翁 对 韵 · 三 江(二)

李 渔

yánduìmào

lìwēngduìyùnsānjiāng

颜对貌,像对庞。步辇对徒杠。

tíngzhēnduìgēzhú

xiàngduìpángbùniǎnduìtúgàng

停 针 对 搁竺,意 懒 对 心 降。

yuèchuángchuáng

yìlǎnduìxīnxiáng

dēngshǎnshǎn

灯闪闪,月幢

liǔdīchíjùnmǎ

幢。揽辔对飞仓。

lǎnpèiduìfēicāng

柳堤驰骏马,花院吠村 尨。

jiǔliàngwēichóuqióngxiāngjiá

huāyuànfèicūnméng

酒量 微 酬 琼香颊,香尘没印玉莲跄。

诗 写 丹 枫,韩 文 幽 怀 流 节水; 泪 弹 斑竹,舜 妃 遗 憾 积 湘 江。

lèidànbānzhú

shùnfēi

hàn

xiāngjiāng

shīxiědānfēng

hánwényōuhuáiliújiéshuǐ

xiāngchénméiyìnyùliánqiàng

第五单元

常识篇(三)

yuē xǐ nù, yuē āi jù。 ài wù yù, qī qíng jù。

曰喜怒,曰哀惧。 爱恶欲, 七情俱。

qīng chì huáng, jí hēi bái。 cǐ wǔ sè, mù suǒ shí。

青赤黄,及黑白。此五色,目所识。

suān kǔ gān, jí xīn xián。 cǐ wǔ wèi, kǒu suǒ hán。

酸苦甘,及辛咸。此五味,口所含。

shān jiāo xiāng, jí xīng xiǔ。 cǐ wǔ xiù, bí suǒ xiù。

—13—

膻焦香,及腥朽。 此五臭, 鼻所嗅。

Páo tǔ gé, mù shí jīn。 yǔ sī zhú, nǎi bā yīn。

匏土革,木石金。 与丝竹, 乃八音。

yuē píng shǎng, yuē qù rù。 cǐ sì shēng, yí tiáo xié。

曰平上,曰去入。此四声,宜调协。

gāo zēng zǔ, fù ér shēn。 shēn ér zǐ, 高曾祖,父而身。身而子,子而孙。zì zǐ sūn, zhì xuán zēng。 nǎi jiǔ zú, 自子孙,至玄曾。 乃九族,

常识篇(四)

fù zǐ ēn, fū fù cóng。 xiōng zé yǒu, 父子恩,夫妇从。 兄则友,zhǎng yòu xù, yǒu yǔ péng。 jūn zé jìng, 长幼序,友与朋。 君则敬,cǐ shí yì, rén suǒ tong。 dāng shī xù, 此十义,人所同。当师叙,zhǎn qí shuāi, dà xiǎo gōng。 zhì sī má, 斩齐衰,大小功。至缌麻,五服终。lǐ yuè shè, yù shū shù。 gǔ liù yì,

—14—

zǐ ér sūn。

rén zhī lún。

人之伦。 dì zé gōng。

弟则恭。

chén zé zhōng。

臣则忠。

wù wéi bèi。

勿违背。

wǔ fù zhōng。

jīn bù jù。

礼乐射,御书数。古六艺,今不具。

wéi shū xué, rén gòng zūn。 jì shí zì, jiǎng shuō wén。

惟书学,人共遵。 既识字, 讲说文。

yǒu gǔ wén, dà xiǎo zhuàn。 lì cǎo jì, bù kě luàn。

有古文,大小篆。 隶草继, 不可乱。

第六单元

上高侍shìl郎áng

【唐】 高ch蟾án

tiān天 shàng上 碧bì táo桃 和hé

露lù zhòng

种, 日rì biān边 hóng红 xì杏ng 倚yǐ yún云 栽zāi

芙fú róng蓉 shēng生 在zài 秋qiū jiāng江 shàng

上,—15—

—16—不bù xiàng向 dōng东 nán南 yuàn怨 未wèi 开kāi

客kè

中行

【唐】李白

lán兰 lí陵ng měi美 酒jiǔ

郁yù

金jīn xiāng

香, 玉yù wǎn碗 chéng盛 来lái 琥hǔ 珀pò guāng

光。

dàn但 shǐ使 zhǔ主 rén人 néng能 zuì醉 客kè,

不bù zhī知 何hé chù处 shì是 他tā xiāng

乡。

花 y影ǐng

【北宋】苏轼shì

chóng重chóng重dié叠dié叠shàng上yáo瑶tái

台,

几jī 度dù 呼hū tóng童 扫sǎo 不bù 开kāi

gāng刚 bèi被 tài太 yáng阳 shōu收 shi拾 去qù

què却 jiào叫 mí明ng yuè月 sòng送 jiāng将 来lái

d登ēng

【唐】李 sh涉è

zhōngrì终日 hūnhūn昏昏zuì醉 mèng梦 jiān

间,

忽hū wén闻 chūn春 尽jìn qiáng强 dēngshān

登山 。因yīn guò过 zhú竹 yuàn院 féng逢 sēng僧 huà

话,

yòu又 得dé fúshēng浮生 半日bànrì xián闲。

题 壁bì

【宋】无名氏

一yītuán团máocǎo茅草luànpéngpéng

乱蓬蓬,

mò蓦地de shāo烧 tiān天 mò蓦 地de kōng

空。

—17—

—18—zhēng争 似sì mǎn满 炉lú wēi煨 榾gǔ duò

柮,

màn漫 téngténg腾腾 地de nuǎnhōnghōng

暖烘烘 。

相 思

【唐】王维wéi

红 豆 生 南 国, 春 来 发 几 枝zhī

yuàn愿 jūn君 duō多 采cǎi 撷xié

此cǐ

wù物 最zuì xiāng

相 思sī

八阵zhèn

【唐】杜 甫fǔ

gōnggàisānfēnguó

功 盖 三 分 国,

míngchéngbāzhèntú

名 成 八 阵 图。

jiāngliúshíbùzhuǎn

江 流 石 不 转, 遗 恨 失 吞 吴。

yíhènshītūnwú

笠翁对韵·四支

李渔

quánduìshí

泉 对 石,干 对 枝。吹竹对 弹丝。

shāntíngduìshuǐxièwǔsèbǐ

gànduìzhīchuīzhúduìdànsī

山 亭 对 水榭,鹦鹉 对 鸬鹚。

shíxiāngcí

pōmòduìchuánzhī

shénqíhángànhuà

xiónghúnlǐlíngshī

yīngwǔduìlúcí

五色笔,十香词。泼墨对传卮。 神奇 韩 干 画,雄浑李陵诗。 几处花 街 新夺锦,有人香径淡凝脂。

wàn

jīchùhuājiēxīnduójǐn

fēngyān

yǒurénxiāngjìngdànníngzhīzhànshìbiāntóuzhēngbǎosāi

万里烽 烟,战士边头争宝塞; 一犁膏雨,农夫村外尽乘时。

yīlígāoyǔ

nóngfūcūnwàijìnchéngshí

第七单元

—19—

典籍篇(一)

ruò guǎng xué, jù qí fán。 dàn lüè shuō, néng zhī yuán。

若广学,惧其繁。 但略说, 能知原。

fán xùn méng, xū jiǎng jiū。 xiáng xùn gǔ, míng jù dòu。

凡训蒙,须讲究。详训诂,明句读。

wéi xué zhě, bì yǒu chū。 为学者,必有初。小学终,lún yǔ zhě, èr shí piān。 论语者,二十篇。mèng zǐ zhě, qī piān zhǐ。 孟子者,七篇止。zuò zhōng yōng, nǎi kǒng jí。 作中庸,乃孔伋。zuò dà xué, nǎi zēng zǐ。 作大学,乃曾子。自修齐,至平治。zhōng shū shú, xiào jīng tōng。 中书熟,孝经通。

—20—

xiǎo xué zhōng, qún dì zǐ, 群弟子, jiǎng dào dé, 讲道德, zhōng bù piān, 中不偏, zì xiū qí, rú liù jīng, 如六经, zhì sì shū。

至四书。

jì shàn yán。

记善言。

shuō rén yì。

说仁义。

yōng bù yì。

庸不易。

zhì píng zhì。

shǐ kě dú。

始可读。 典籍篇(二)

shī shū yì, lǐ chūn qiū。 hào liù jīng, dāng jiǎng qiú。

诗书易,礼春秋。号六经, 当讲求。

yǒu lián shān, yǒu guī cáng。 yǒu zhōu yì, sān yì xiáng。

有连山,有归藏。 有周易, 三易详。

yǒu diǎn mó, yǒu xùn gào。 有典谟,有训诰。有誓命,wǒ zhōu gōng, zuò zhōu lǐ。 我周公,作周礼。dà xiǎo dài, zhù lǐ jì。 大小戴,注礼记。yǒu guó fēng, yǒu yǎ song。 有国风,有雅颂。shī jì wáng, chūn qiū zuò。 诗既亡,春秋作。sān zhuàn zhě, yǒu gōng yang。 三传者,有公羊。

yǒu shì mìng, zhù liù guān, 著六官, shù shèng yán, 述圣言, hào sì shī, 号四诗, yù bāo biǎn, 寓褒贬, yǒu zuǒ shì, 有左氏, shū zhī ào。

书之奥。

cún zhì tǐ。

存治体。

lǐ yuè bèi。

礼乐备。

dāng fěng yǒng。

当讽咏。

bié shàn è。

别善恶。

yǒu gǔ liáng。

有谷梁。 —21—

典籍篇(三)

ěr yǎ zhě, shàn biàn yán。 qiú jīng xùn, cǐ mò xiān。

尔雅者,善辨言。 求经训, 此莫先。

gǔ shèng zhù, xiān xián zhuàn。 zhù shū bèi, shí sān jīng。

古圣著,先贤传。注疏备, 十三经。

zuǒ zhuàn wài, yǒu guó yǔ。 hé qún jīng, 左传外,有国语。 合群经, jīng jì míng, fāng dú zǐ。 cuō qí yào, 经既明,方读子。 撮其要, wǔ zǐ zhě, yǒu xún yang。 wén zhōng zǐ, 五子者,有荀扬。 文中子, jīng zǐ tōng, dú zhū shǐ。 kǎo shì xì, 经子通,读诸史。 考世系,

第八单元

—22—

shù shí wǔ。

数十五。

jì qí shì。

记其事。

jí lǎo zhuāng。

及老庄。

zhī zhōng shǐ。

知终始。 苔

【清】袁 枚

yuánméi

tái

白 日 不 到 处,

báirìbùdàochù

qīng青 chūn春 qià恰 自zì 来lái

。 苔tái huā花 如rú 米mǐ xiǎo

小, 也yě xué学 牡mǔ dān丹 开kāi。

杂诗三首·其二

【唐】王 维

jūn君 自zì 故gù xiāng乡 来lái

yì应ng zhī知 故gù xiāng乡 shì

事。

来lái 日rì 绮qǐ chuāng窗 qián

前,hán寒 méi梅 zhúo著 huā花 wèi

未?

—23—

—24— 问刘十九

【唐】白 居jū 易yì

绿lǜ 蚁yǐ 新xīn 醅pēi 酒jiǔ

hóng红 泥ní xiǎo小 huǒ火 炉lú

。wǎn晚 来lái tiān天 欲yù xuě

雪,néng能 饮yǐn 一yī 杯bēi 无wú

? 渡dù

汉江

【唐】宋之问

lǐng岭 wài外 yīn音 shū书 jué

绝,jīng经 dōng冬 复fù

历lì chūn

春。

近 乡 情 更 怯, 不 敢 问 来 人。

bùgǎnwènláirén

jìnxiāngqínggèngqiè

乌衣xi巷àng

【唐】刘 禹yǔ 锡xī

zhūquè朱雀 qiáo桥 biān边 yěcǎo野草 huā

花,乌wū 衣yī xiàngkǒu巷口 夕阳xīyáng 斜xié

旧时jiùshí wáng王 谢xiè táng堂 qián前 yàn

燕,飞fēi 入rù xúncháng寻常 百姓bǎixìng

家。 社shè

【唐】王ji驾à

鹅é 湖hú shānxià山下 dào稻 liáng粱 肥féi

,—25—

túnzhàjī

豚 栅 鸡 栖 对 掩 扉。 桑柘影 斜 春 社 散, 家家 扶 得 醉人 归。

jiājiāfúdézuìrén

guī

qīyǎnfēi

sāngzhèyǐngxiéchūnshèsàn

—26— 寒hán

食shí

【唐】h韩án hó翃ng

chūnchéng春城 wúchù无处 不bù fēihuā

飞花,

hánshí寒食 dōngfēng东风 御yù l柳iǔ xié

斜。 日暮rìmù hàn汉 gōng宫 chuán传 蜡烛làzhú

qīng轻 yān烟 sàn散 入rù wǔ五 hóu侯 家。

杂zá曲歌辞cí

·长干曲

【唐】 cu崔ī h颢ào

家 临 九江 水, 来 去 九 江 侧。

tongshìchánggànrénlái

jiǔjiāngcè

jielínjiǔjiāngshuǐ

同 是 长 干 人,

shēngxiǎobùxiāngshí

生 小 不 相 识 。

—27—

因篇幅问题不能全部显示,请点此查看更多更全内容

Top